Tot aan het huidige erfrecht, dat in 2003 is ingevoerd, hadden je kinderen bij het overlijden van jou of de andere ouder ook direct zeggenschap over de erfenis. Daarom werd je vaak aangeraden om bij de aanschaf van bijvoorbeeld een huis naar de notaris te gaan om een testament op te maken. Deed je dat niet, konden je kinderen – ervan uitgaand dat zij erfgenamen zouden zijn – meebeslissen over de erfenis. Daar heeft het notariaat door de jaren heen met allerlei prachtige testamentvormen geprobeerd een eind aan te maken en dat is best goed gelukt. De meest populaire testamentvorm is sinds 2003 namelijk standaard in de wet opgenomen en heet nu de wettelijke verdeling.
Alles op rood
Bij de wettelijke verdeling geldt dat de kinderen wel erfgenaam zijn, maar geen zeggenschap hebben. Dat ligt namelijk voor de volle honderd procent bij de langstlevende. Zo kan de langstlevende een dag na het overlijden van de partner het huis verkopen, met de opbrengst naar het casino gaan en alles op rood zetten. Valt het balletje op zwart, is alles weg. Zonde, maar dat is wel het recht van de langstlevende.
Executeur of afwikkelingsbewindvoerder
Nu kan het natuurlijk voorkomen dat iemand die iets nalaat vooraf heeft bedacht dat zijn erfgenamen de verantwoordelijkheid voor (een deel van) de erfenis (nog) niet kunnen dragen of dat de erfenis te ingewikkeld is. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een nalatenschap met bijzondere bestanddelen zoals een kunstcollectie. Je kunt dan in je testament iemand benoemen die de afwikkeling van de nalatenschap voor jou uitvoert. Dat kan een executeur of een executeur-afwikkelingsbewindvoerder zijn. Een executeur wikkelt de zaken die in het testament staan af voor de overledene. Een executeur-afwikkelingsbewindvoerder is iemand die niet alleen de zaak regelt, hij of zij mag ook de nalatenschap verdelen. De erfgenamen hebben het recht om te weten wat er gaande is maar ze hebben nergens zeggenschap over. Alleen in heel uitgesproken gevallen kunnen ze naar de rechter stappen om een executeur-afwikkelingsbewindvoerder van de zaak af te halen, maar hier wordt zelden gehoor aan gegeven.
Uitvaartexecuteur: Jan Smit of Eric Clapton?
Dan bestaat er nog een uitvaartexecuteur, die alleen tot taak heeft de uitvaart te regelen. Stel: er is sprake van een samengesteld gezin en de verbindende factor tussen de kinderen – de (stief-)vader of (stief-)moeder – valt weg, zou er ruzie kunnen ontstaan over de uitvaart. In zo’n geval kan een uitvaartexecuteur worden aangewezen die de uitvaart regelt en bepaalt of Jan Smit wordt gedraaid of toch Marco Borsato of Eric Clapton. De erfgenamen hebben daar dan in principe geen zeggenschap over.
Meer weten?
Heb je hulp nodig bij de afwikkeling van de erfenis? Hulp nodig bij het vastleggen van je wensen? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.